واکاوی روند اصلاحات در سازمان جهانی تجارت
الموضوعات : Politicsمحمودرضا جلیلی 1 , مهدی فاخری 2
1 - دانشکده روابط بینالملل وزارت امور خارجه
2 - دانشکده روابط بینالملل وزارت امور خارجه
الکلمات المفتاحية: اصلاحات سازمان جهانی تجارت مذاکرات تجارت بینالملل بحران رکن استیناف دور دوحه,
ملخص المقالة :
موضوع اصلاحات در «سازمان جهانی تجارت» از زمان تأسیس این سازمان مطرح و مسائلی مانند اصلاح رفتار متمایز و ویژه و اصلاح سیستم تصمیمگیری بر اساس اجماع همواره مورد بحث بودهاند. اختلافات همیشگی کشورهای توسعهیافته و کشورهای درحالتوسعه و نگاه متفاوت این دو گروه به فلسفة وجودی سازمان تاکنون از به نتیجه رسیدن اصلاحات در سازمان جلوگیری کرده است. کشورهای توسعهیافته هدف نهایی این سازمان را ایجاد تجارت آزاد بین کشورها میدانند و معتقدند تجارت آزاد باید به تجارت الکترونیک و تجارت مالکیت فکری گسترش یابد و در مقابل کشورهای درحالتوسعه، هدف نهایی سازمان را توسعة همه کشورها قلمداد میکنند و تصویب یک نتیجة کلی از مذاکرات «دور توسعة دوحه» را پیششرط شروع مذاکرات جدید برای اصلاح سازمان اعلام مینمایند. علاوه بر این در سالهای گذشته و بعد از ایجاد بحران در رکن حل اختلاف توسط ایالات متحده آمریکا، اصلاح رکن مذکور نیز به یکی از چالشیترین موضوعات در روند اصلاحات سازمان بدل شده است. همچنین رسیدن به اجماع در تصمیمگیریهای سازمان عملاً مکانیزم تصمیمسازی را با بنبست روبهرو ساخته و موضوعات جدیدتر در تجارت بینالملل مانند تجارت الکترونیک نسبت به زمان تأسیس سازمان شرایط متفاوتتری را ایجاد کردهاند. به نظر میرسد مشکلات پیشگفته با توجه به تحولات تأثیرگذار در تجارت بینالملل در سالهای گذشته مانند همهگیری بیماری کرونا و همچنین تغییر رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، نیاز به اصلاحات در سازمان را در سالهای آینده امری اجتنابناپذیر کرده است. بر این اساس پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این مسئله بوده است که مهمترین عوامل مؤثر بر روند اصلاحات سازمان جهانی تجارت کداماند و تأثیر این روند بر آینده سازمان و نظام تجارت بینالملل چگونه خواهد بود.
شریعتی نیا، محسن (1392). آینده سازمان تجارت جهانی فراتر از مدل کلوب. فصلنامه پژوهشهای بازرگانی، شماره 69، صص113-131.
فاخری، مهدی (1399).آمریکا و چالش سازوکار رکن حل اختلاف سازمان جهانی تجارت. فصلنامه مطالعات بینالمللی، شماره 17، صص21-39.
دهشیار، حسین (1388). لیبرالیسم: جوهرة جهانی شدن. اطلاعات سیاسی اقتصادی، (268).صص48-58.
Akman, M. Sait, Axel Berger, Peter Draper, Andreas Freytag, Claudia Schmucker (2020). THE NEED FOR WTO REFORM: WHERE TO START IN GOVERNING WORLD TRADE?. T20 Saudi Arabia Policy Briefs, available at: https://www.g20-insights.org/policy_briefs/the-need-for-wto-reform-where-to-start-in-governing-world-trade/(accessed September 12, 2021)
Ansong, Alex (2012). The WTO Decision-Making Process: Problems and Possible Solutions, Social Science Research Network. Available at or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2180230 (accessed September 12, 2021(
Bacchus, James, and InuManak (2020). The Development Dimension: What to Do About Differential Treatment in Trade. Policy Analysis No. 887, Cato Institute, Washington, DC, April 13. https://doi.org/10.36009/PA.887(accessed September 12, 2021)
Chatham House (2020). the Royal Institute of International Affairs, US and the Americas Programme, Reforming the World Trade Organization Prospects for transatlantic cooperation and the global trade system. available at: https://www. chathamhouse.org/ sites/ default/ files/ publications/ research/ 2020-09-11-reforming-wto-schneider-petsinger. pdf.pdf (accessed September 11, 2021).
Chang-fa, L., Nakagawa, J., Tsai-Fang, C (2020).The Appellate Body of the WTO and Its Reform.Tokyo, Springer Nature eBook, doi: https:// doi.org/10.1007/978-981-15-0255-2(accessed September 12, 2021).
Daniels, Laura von, Doge, Susanne, Bogner, Alexandra (2019). Ways Out of the WTO’s December Crisis, SWP Comments German Institute for International and Security Affairs. doi: https://doi.org/10.18449/ 2019C46 (accessed September 12, 2021)
Duesterberg J. Thomas (2019). The Importance of WTO Reform from a Transatlantic Perspective.Washington, D.C, Hudson Institute.
European Council (2018). Concept paper of WTO modernization, Introduction to future EU proposals. available at: https://trade.ec.europa.eu/doclib/ docs/ 2018/september/tradoc_157331.pdf(accessed September 12, 2021)
Hoekman, Bernard and Mavroidis, Petros C. and Saluste, Maarja (October 2020). Informing WTO Reform: Dispute Settlement Performance, 1995-2020. Robert Schuman Centre for Advanced Studies Research Paper No. RSCAS 2020/59, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3706775 (accessed September 12, 2021
Hoekman, Bernard (2011). Proposals for WTO Reform: A Synthesis and Assessment. World BankPolicy Research Working Paper 5525 DOI:10.1093/oxfordhb/9780199586103.013.0034 (accessed September 12, 2021).
Hufbauer, G. & Zhiyao, L. (2019). Global e-commerce talks stumble on data issues, privacy, and more (PIIE Policy Brief 19-14). Peterson Institute for International Economics. Retrieved from: https://www.piie.com/ sites/ default/ files/documents/pb19-14.pdf
Ismail, Faizel (2020). WTO reform and the crisis of multilateralism A Developing Country Perspective. South Centre and Trade & Industrial Policy Strategies. Available at: southcentre.int/wp-content/uploads/ 2020/09/ Bk_2020_WTO-reform-and-the-crisis-of-multilateralism_EN.pdf
Keohane, Robert (1984). AfterHegemony: Cooperation and Discordin the world political economy. Prinston University press.
U.S. MISSION TO INTERNATIONAL ORGANIZATIONS IN GENEVA (December 18, 2018). STATEMENT BY THE UNITED STATES ON THE PRECEDENTIAL VALUE OF PANEL OR APPELLATE BODY REPORTS UNDER THE WTO AGREEMENT AND DSU, available at: https://www.geneva.usmission.gov/wp-content/uploads/sites/290/ Oct29. DSB_.Stmt_.as-delivered.fin_.rev_.public.pdf (accessed September 11, 2021)
World Trade Organization, General Council (28 February and 1 March 2019). THE CONTINUED RELEVANCE OF SPECIAL AND DIFFERENTIAL TREATMENT IN FAVOUR OF DEVELOPING MEMBERS TO PROMOTE DEVELOPMENT AND ENSURE INCLUSIVENESS, available at: https://www.docs.wto.org/dol2fe/ Pages/ SS/directdoc.aspx?filename=q:/WT/GC/W765R2.pdf(accessed September 12, 2021)
World Trade Organization, General Council (2019). STATEMENT ON SPECIAL AND DIFFERENTIAL TREATMENT TO PROMOTE DEVELOPMENT. available at: https://www.docs.wto.org/dol2fe/Pages/ SS/directdoc.aspx?filename=q:/WT/GC/202R1.pdf&Open=True(accessed September 12, 2021)
World Trade Organization (2021). Special and differential treatment provisions, available. at:https://www.wto.org/english/tratop_ e/devel_ e/dev_special_differential_provisions_e.htm(accessed September 12, 2021).